Hoe maken we onze buurt klimaatbestendiger en vergroten we de zelfredzaamheid van bewoners?
Met deze twee vragen gaan we aan de slag tijdens deze NLdoet-activiteit.

Klimaatbestendigheid: uitdagingen en kansen

In onze stedelijke omgeving zijn hevige regenval en hitte momenteel de grootste klimaatgerelateerde uitdagingen (1–3). De risico’s en impact hiervan kunnen worden verminderd door zogenaamde ‘‘nature-based solutions’ (NBS). Vergroening, zoals de aanleg van groene daken en gevels, is een effectieve manier om hitte en wateroverlast te beperken. Zelfs eenvoudige maatregelen, zoals het plaatsen van bladroosters en bladvangers, kunnen al veel leed voorkomen door wateroverlast in appartementen en huizen tegen te gaan.

In onze buurt heeft de grootste Vereniging van Eigenaren (VvE) al een deel van de betegelde binnenplaats vergroend. Dit heeft niet alleen een verkoelend effect in de zomer, maar ook een positieve impact op de biodiversiteit: er is zelfs een egel gespot, een diersoort die het moeilijk heeft in Nederland (4). Omwonenden hebben deze aanpassingen enthousiast ontvangen. Toch zijn er nog veel meer mogelijkheden om onze buurt klimaatbestendig en aantrekkelijker te maken.

Zelfredzaamheid: sociale cohesie versterken

Naast klimaatadaptatie zien we een groeiende interesse in het vergroten van zelfredzaamheid onder buurtbewoners. Dit komt deels door invloed van programma’s en discussies over rampscenario’s, zoals Black Out (5), en lokale initiatieven (6). Zelfredzaamheid draait niet alleen om praktische zaken zoals noodartikelen in huis hebben – denk aan water, een EHBO-kit, een zaklamp en etenswaren (7) – maar ook om sterke sociale netwerken (8).

Juist hier ligt een uitdaging: de sociale cohesie in Leiden, en ook in onze buurt, is relatief laag (6). Door samen te werken aan een thema dat brede interesse wekt, zoals klimaatadaptatie, willen we een diverse groep bewoners activeren. Dit biedt ook kansen om de betrokkenheid van internationale bewoners in onze buurt te vergroten.

Bronnen
1. Runhaar, H., Mees, H., Wardekker, A., Van Der Sluijs, J. & Driessen, P. P. J. Adaptation to climate change-related risks in Dutch urban areas: stimuli and barriers. Reg. Environ. Change 12, 777–790 (2012).
2. KNMI. KNMI’23 Klimaatscenario’s voor Nederland. (2023).
3. Gemeente Leiden. Lokaal Hitteplan Leiden. 14 https://sleutelstad.nl/wp-content/uploads/2022/08/Lokaal-Hitteplan-2.0… (2022).
4. Egel in Nederland | Natuurmonumenten. Natuurmonumenten https://www.natuurmonumenten.nl/dieren/egel.
5. ‘Grootschalige stroomstoring’ in Black-out | Kijk bij de EO. https://www.eo.nl/tv/black-out.
6. ‘Leiden heeft vrijwilligersorganisatie voor hulp bij rampen hard nodig’ | Sleutelstad. https://sleutelstad.nl/2024/01/24/leiden-heeft-vrijwilligersorganisatie….
7. Rode Kruis: Nederlanders niet goed voorbereid op overstromingen. Rode Kruis Nederland https://www.rodekruis.nl/persberichten/nederlanders-niet-goed-voorberei….
8. Sobhaninia, S. The Social Cohesion Measures Contributing to Resilient Disaster Recovery: A Systematic Literature Review. J. Plan. Lit. 39, 519–534 (2024).